Mực xà là mực gì? Tại sao giá mực xà đại dương lại rẻ?

Mực xà là gì? Vì sao loại mực giá rẻ này lại xuất hiện ngày càng nhiều trong các chợ hải sản? Không thuộc nhóm mực cao cấp nhưng mực xà vẫn được nhiều quán nhậu và bếp gia đình ưa chuộng vì độ dai chắc, dễ chế biến. Tuy nhiên, để thưởng thức mực xà ngon đúng điệu, bạn cần hiểu rõ đặc điểm, cách nhận biết, giá cả và kỹ thuật chế biến phù hợp. 

Trong bài viết này, Ola Squid sẽ giúp bạn khám phá toàn bộ thông tin từ A–Z: mực xà là gì, có ăn được không, giá bao nhiêu, chế biến món nào ngon và cách phân biệt với các loại mực khác. 

Mực xà là mực gì? Mực xà có ăn được không?

Trong các loài mực, mực xà (nhiều nơi gọi là mực xà đại dương, mực ma, mực đại dương) là loài mực sống chủ yếu ở tầng nước sâu ngoài đại dương. Môi trường sinh sống khắc nghiệt, ánh sáng yếu và nhiệt độ thấp khiến cấu trúc cơ của mực xà dày, dai, ít nước, khác hoàn toàn với các dòng mực quen thuộc như mực nang, mực lá hay mực ống mà chúng ta vẫn thường thấy.

Đặc điểm nhận diện rõ nhất của mực xà:

• Thân dài và to, đầu nhỏ, da màu đỏ nâu hoặc tím sẫm.
• Râu dài, sợi mảnh, chuyển sang màu đậm ở đầu tua.
• Khi cắt ngang, thớ thịt không trắng trong như mực ống mà hơi ngả đỏ.
• Độ đàn hồi kém, thịt dễ bị bở nếu không chế biến đúng cách.

Một số người lầm tưởng mực xà “không ăn được”, nhưng thực chất đây không phải loại mực có độc, cũng không phải mực dạt bờ. Mực xà vẫn ăn được và khá phổ biến trong ngành ẩm thực bình dân nhờ ưu điểm giá rẻ, số lượng ổn, dễ chế biến số lượng lớn. Tuy nhiên, vì thịt không ngọt bằng mực nang hay mực ống, nên khi chế biến cần ướp kỹ, nấu nhiệt cao, kỹ thuật phù hợp để đạt độ ngon tối ưu.

Tóm lại: mực xà hoàn toàn ăn được. Nhưng muốn ngon, phải biết cách chế biến nó. Điều này cũng giống như việc xử lý thịt bò bắp phải đúng kỹ thuật thì mới mềm, còn nếu chỉ luộc thì dễ bị dai và khó ăn.

Phân biệt mực xà và các loại mực khác

Để tránh mua nhầm, hãy dựa vào bảng tri thức phân biệt các loại mực dưới đây:

Loại mực	Đặc điểm	Hương vị	Độ ngon	Giá
Mực xà	Thân dài, da đỏ nâu, đầu nhỏ, râu dài	Dai, hơi bở, nhạt	Trung bình	Rẻ
Mực ống	Thân thuôn dài, màu trắng trong	Giòn, ngọt	Ngon	Trung bình
Mực nang	To, dày, thân trắng đục	Rất ngọt, giòn	Rất ngon	Cao
Mực lá	Thân bẹt, màu hồng nhạt	Mềm, ngọt	Ngon	Trung bình-cao
Mực sim	Nhỏ, đậm vị	Rất ngọt	Xuất sắc	Cao

Dấu hiệu nhận diện mực xà dễ nhất:

• Thân dài, đỏ nâu, thớ thịt thô, dễ quan sát.
• Không có độ trong hoặc đàn hồi cao.
• Khi nấu, thịt ít ngọt và nhanh bị khô nếu nướng quá lâu.

Mực xà giá bao nhiêu 1kg? Tại sao mực xà lại rẻ?

Giá mực xà dao động tùy theo độ tươi và kích cỡ, bạn có thể tham khảo bảng giá sau đây:

Loại mực xà	Giá bán tham khảo
Mực xà tươi	70.000 – 120.000đ/kg
Mực xà đông lạnh	140.000 – 180.000đ/kg
Mực xà khô	250.000 – 350.000đ/kg

Vì sao mực xà rẻ hơn các loại mực khác?

• Thịt không ngọt bằng mực nang/mực ống, do đó giá trị ẩm thực thấp hơn.
• Sản lượng đánh bắt lớn do sống ngoài đại dương xa bờ.
• Nhu cầu thị trường thấp nên không bị đội giá như các loại mực đặc sản.

Đây là lý do mực xà thường được các quán nhậu bình dân, quán hải sản vỉa hè, buffet và nhà hàng giá rẻ sử dụng.

Các món ăn ngon từ mực xà đại dương

Dưới đây là những món ngon phù hợp nhất với độ dai, chắc, hơi bở của mực xà.

Các món nướng ngon từ mực xà

Mực xà nướng sa tế

Sa tế, mật ong giúp bám vào bề mặt, làm miếng mực đậm đà hơn và bù lại độ bở tự nhiên.

Nguyên liệu:

• 300-500g mực xà tươi hoặc đông lạnh
• 1 muỗng sa tế
• 1 muỗng mật ong
• 1 muỗng dầu điều
• 2 tép tỏi băm
• ½ muỗng ớt bột + muối + tiêu

Cách chế biến:

• Rửa mực sạch, cắt khoanh hoặc để nguyên con nếu nhỏ.
• Trộn sa tế, mật ong, tỏi, dầu điều thành hỗn hợp ướp.
• Ướp 20–30 phút cho thấm đều.
• Nướng trên than hoặc nướng điện 12–15 phút.
• Khi cạnh mực chuyển vàng óng là có thể ăn được.

Mực xà nướng muối ớt

Muối + ớt làm “nổi vị”, giúp cân bằng độ nhạt và mùi tự nhiên của mực xà.

Nguyên liệu:

• 500g mực xà
• 1 muỗng muối hồng
• ½ muỗng ớt bột
• 1 muỗng dầu ăn
• Tỏi băm

Cách chế biến:

• Trộn muối hồng, ớt, dầu ăn, tỏi thành hỗn hợp.
• Ướp mực khoảng 25 phút.
• Nướng than hoặc lò 200°C trong 12 phút.
• Ăn nóng sẽ ngon nhất.

Mực xà nướng mọi

Mực xà nướng mọi giữ hương vị nguyên bản, phù hợp với mực xà tươi.

Nguyên liệu:

• 1 con mực xà
• Muối hột, chanh, nước mắm, gừng

Cách chế biến:

• Rửa mực sạch, để ráo.
• Nướng trực tiếp trên bếp than.
• Khi chín, cắt miếng và chấm muối ớt xanh hoặc mắm gừng.

Xem thêm: Bật mí 14 cách làm mực nướng ngon không nên bỏ qua

Các món chiên ngon từ mực xà

Chiên là lựa chọn “an toàn” nhất với mực xà. Bột – bơ – nước mắm sẽ tạo hương thơm mạnh, giúp át đi mùi tự nhiên của mực.

Mực xà chiên giòn

Nguyên liệu:

• 500g mực xà
• Bột chiên giòn
• Dầu ăn

Cách chế biến:

• Cắt mực khoanh 1,5–2 cm.
• Lăn qua bột chiên giòn hoặc bột bắp.
• Chiên ngập dầu ở 160–170°C.
• Vớt ra để ráo dầu trước khi thưởng thức.

Xem thêm: Gợi ý 2 cách làm mực chiên giòn, chiên xù ngon mê ly

Mực xà chiên nước mắm

Hương vị món mực xà chiên nước mắm đậm đà, thơm mắm, rất “đưa cơm”.

Nguyên liệu:

• 400g mực xà
• 2 muỗng nước mắm ngon
• 1 muỗng đường
• Tỏi, ớt

Cách chế biến:

• Hấp sơ mực 3 phút để săn thịt.
• Chiên vàng rồi vớt ra.
• Phi tỏi thơm, cho nước mắm + đường + ớt vào tạo hỗn hợp sệt.
• Rim mực đến khi thấm.

Xem thêm: Cách làm mực chiên nước mắm đậm đà, ăn là ghiền

Mực xà chiên bơ tỏi

Nguyên liệu:

• 500g mực xà
• 1 muỗng bơ
• Tỏi băm, hành lá

Cách chế biến:

• Chiên sơ mực trên lửa vừa.
• Làm tan bơ, phi tỏi vàng thơm.
• Cho mực vào đảo đều 2–3 phút.
• Thêm hành lá rồi tắt bếp.

Xem thêm: Bật mí cách làm mực chiên bơ tỏi thơm lừng, ai cũng mê

Địa chỉ cung cấp mực xà chất lượng, uy tín

Vì mực xà là loại hải sản có giá rẻ và dễ bị trà trộn với mực cũ, mực ươn hoặc sản phẩm đã qua xử lý hóa chất, việc chọn nơi mua uy tín đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Người tiêu dùng cần ưu tiên những đơn vị có quy trình kiểm soát chất lượng rõ ràng, nguồn gốc minh bạch và phương pháp bảo quản đạt chuẩn.

Bạn nên mua mực xà ở đâu? Để đảm bảo an toàn và chất lượng, bạn có thể cân nhắc những địa điểm sau:

• Các cửa hàng hải sản chuyên nghiệp

Những cửa hàng chuyên hải sản thường có kho lạnh riêng, quy trình kiểm tra độ tươi và nguồn hàng rõ ràng. Họ cũng có kinh nghiệm phân loại đúng loại mực, tránh nhầm lẫn giữa mực xà và các loại mực khác.

• Siêu thị lớn và chuỗi bán lẻ uy tín

Các hệ thống siêu thị thường có tiêu chuẩn khắt khe khi nhập hải sản. Mực được bảo quản đúng nhiệt độ, có tem truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và thông tin đóng gói rõ ràng.

• Tàu cá, chợ đầu mối hải sản

Đây là nơi có thể tìm được mực xà tươi và giá tốt, nhưng người mua cần có kinh nghiệm phân biệt mực tươi – mực ươn để tránh mua nhầm. Nếu mua số lượng lớn cho quán ăn, đây là lựa chọn tiết kiệm.

• Các đơn vị bán hải sản online có thương hiệu

Nhiều thương hiệu lớn bán hải sản online có chính sách hoàn/đổi khi hàng không tươi. Họ thường chụp ảnh thực tế, công khai quy trình bảo quản và có đánh giá từ khách hàng trước đó.

Các câu hỏi thường gặp về mực xà (FAQs)

1. Mực xà có độc không?

Không. Mực xà hoàn toàn không độc và có thể ăn được như các loại mực khác. Điều quan trọng là phải chọn mực tươi, tránh loại đã chuyển màu vàng nâu bất thường, bốc mùi hoặc có nhớt, những dấu hiệu cho thấy mực đã bị ươn hoặc bảo quản không đúng cách.

2. Mực xà tiếng Anh là gì?

Tùy theo tài liệu và mục đích sử dụng, mực xà có thể được gọi bằng nhiều tên khác nhau:

• Deep-sea squid (mực biển sâu)
• Diamondback squid (mực lưng kim cương – tên thương mại)
• Oceanic squid (mực đại dương)

Các tên này đều chỉ những loài mực sống ở tầng nước sâu ngoài khơi.

Xem thêm: Khô mực tiếng Anh là gì? Tên gọi các món từ khô mực

3. Mực xà khô giá bao nhiêu?

Giá mực xà khô dao động từ 250.000 – 350.000đ/kg, tùy các yếu tố:

• Độ dày của con mực
• Chất lượng mực trước khi phơi
• Phơi nắng tự nhiên hay sấy
• Vùng biển khai thác mực

4. Mực xà và mực xà đại dương có giống nhau không?

Giống nhau. “Mực xà đại dương” thực chất chỉ là cách gọi khác của mực xà để nhấn mạnh môi trường sống biển xa bờ và tầng nước sâu. Nhiều vùng miền sử dụng từ này để phân biệt với mực xà dạt bờ hoặc mực nhỏ.

5. Cách làm mực xà sạch, không tanh

Mực xà có mùi đặc trưng mạnh hơn các loại mực khác, vì vậy để chế biến nhanh, sạch, không tanh, bạn có thể làm theo 3 bước sau:

Bước 1: Làm sạch và khử mùi

• Rửa sơ mực với nước muối loãng.
• Chà nhẹ thân mực bằng hỗn hợp gừng đập dập + rượu trắng hoặc giấm loãng trong 3–5 phút.
• Xả lại bằng nước lạnh cho thật sạch.

Lưu ý: Không ngâm quá lâu trong rượu hoặc giấm vì sẽ làm thịt mực bị bở.

Bước 2: Chần nhanh để loại bỏ mùi tanh

• Đun một nồi nước với vài lát gừng + chút muối.
• Chần mực trong 20–30 giây rồi vớt ra ngay.
• Việc chần nhanh giúp làm săn thịt và giảm đến 70% mùi tanh.

Bước 3: Chế biến bằng nhiệt cao trong thời gian ngắn

Mực xà hợp nhất với những cách nấu nhiệt lớn, thời gian nhanh như:

• Nướng sa tế
• Nướng muối ớt
• Chiên nước mắm
• Chiên bơ tỏi
• Xào cay (ớt chuông, hành tây, sate)

Điều quan trọng là không nấu quá lâu. Nếu nấu lâu, mực xà sẽ bị khô và bở nhiều hơn.

Mẹo: Ướp mực trước 15–20 phút với sả băm, tỏi, chút dầu ăn và xíu tiêu cũng giúp át mùi rất tốt.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ mực xà là gì, đặc điểm và cách chế biến sao cho ngon nhất. Mực xà tuy không phải là loại mực cao cấp, nhưng nếu biết cách xử lý và kết hợp gia vị phù hợp, bạn hoàn toàn có thể biến chúng thành những món ăn đậm đà, thơm ngon và tiết kiệm chi phí. 

Nếu bạn đang tìm nơi mua mực khô nguyên con giá tốt, đừng quên ghé thăm cửa hàng Ola Squid để xem và nhận tư vấn nhé.