Mực nháy là gì? Các món ngon làm từ mực nháy

Mực nháy là một trong những đặc sản biển được thực khách sành ăn đặc biệt ưa chuộng. Không chỉ hấp dẫn bởi độ tươi rói và thịt giòn ngọt, mực nháy còn gây ấn tượng bởi thân hình lấp lánh đặc trưng ngay khi vừa được đánh bắt . Nếu bạn đang tò mò về loại mực này thì hãy cùng Ola Squid khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

1. Mực nháy là mực gì?

Mực nháy hay còn được gọi là mực nhảy, là tên gọi đặc biệt dành cho những con mực ống vừa được đánh bắt lên khỏi mặt nước, còn sống, tươi rói và lấp lánh ánh sáng. Cái tên này xuất phát từ đặc điểm sinh học thú vị là da mực trong suốt và liên tục chuyển màu, trông như đang phát sáng lấp lánh. Mắt mực vẫn còn trong veo, râu mực bám chặt khi chạm vào. 

Loại mực này thường được đánh bắt vào rạng sáng, gần bờ bằng thuyền nhỏ hoặc thúng, xuất hiện nhiều ở các vùng biển miền Trung như Nghệ An (Cửa Lò), Hà Tĩnh (Vũng Áng), Quy Nhơn hay Nha Trang. Nhờ độ tươi ngon hiếm có, mực nháy thường được chế biến và thưởng thức ngay tại chỗ theo nhiều cách độc đáo, tùy từng địa phương. Thịt mực giòn, ngọt thanh và không tanh nên thường được ăn sống, hấp, hoặc nướng ngay sau khi đánh bắt

2. Giá trị dinh dưỡng của mực nháy

Mực nháy không chỉ nổi bật bởi độ tươi ngon mà còn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng. Trong 100g mực tươi có chứa:

• Khoảng 16-18g chất đạm (protein) giúp xây dựng và tái tạo tế bào, duy trì hệ cơ bắp khỏe mạnh.
• Chất béo không bão hòa và omega-3, có lợi cho tim mạch.
• Chứa các khoáng chất như phốt pho, sắt, kẽm, đồng và selen hỗ trợ chức năng trao đổi chất, hệ miễn dịch và hệ thần kinh.
• Giàu vitamin B12, E và A giúp cải thiện trí nhớ, bảo vệ sức khoẻ mắt, thúc đẩy tuần hoàn máu và làm chậm quá trình lão hóa.

Nhờ được đánh bắt và chế biến gần như ngay sau khi rời khỏi biển, mực nháy giữ được hầu hết giá trị dinh dưỡng vốn có mà không bị hao hụt như mực bảo quản đông lạnh.

3. Lợi ích khi ăn mực nháy

Việc bổ sung mực nháy vào chế độ ăn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe:

• Tăng cường hệ miễn dịch: Mực nháy chứa hàm lượng protein cao, rất cần thiết cho việc xây dựng và duy trì khối cơ, tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các gốc tự do có hại cũng như hỗ trợ hoạt động của các enzyme trong cơ thể.
• Tốt cho tim mạch: Dù chứa cholesterol, mực nháy lại giàu omega-3 và ít chất béo bão hòa. Omega-3 giúp giảm triglyceride, ngăn ngừa hình thành cục máu đông, ổn định nhịp tim và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Hỗ trợ não bộ và thị lực: Hàm lượng cao vitamin B12 và omega-3 trong mực nháy hỗ trợ sự phát triển của tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ và bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

• Làm đẹp da, chống lão hóa: Vitamin E và các chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa lão hóa, hỗ trợ làn da săn chắc, khỏe mạnh.
• Bổ sung khoáng chất thiết yếu: Mực nháy chứa các khoáng chất quan trọng như kẽm, sắt, magiê và canxi, góp phần duy trì sức khỏe xương khớp, điều hòa huyết áp và hỗ trợ sản xuất hồng cầu (theo National Library of Medicine).
• Tăng cường sinh lý nam giới: Mực nháy từ lâu đã được xem là thực phẩm tăng cường sức khoẻ sinh lý cho nam giới nhờ vào lượng kẽm và protein cao, hỗ trợ tăng cường sinh lực tự nhiên.
• Phù hợp với chế độ ăn kiêng: Với lượng calo thấp và hàm lượng đạm cao, mực nháy là món ăn lý tưởng cho người muốn kiểm soát cân nặng.

4. Cách sơ chế mực nháy

Vì mực nháy rất tươi nên quá trình sơ chế cần nhẹ nhàng và đúng cách để giữ trọn hương vị tự nhiên. Dưới đây là các bước sơ chế mực nháy cơ bản:

• Bước 1 – Làm sạch mực: Rửa mực nhanh dưới vòi nước lạnh để loại bỏ cát và bụi bẩn. Dùng tay nhẹ nhàng tách phần đầu khỏi thân mực, chú ý giữ nguyên túi mực nếu muốn giữ màu tự nhiên cho món ăn hoặc bỏ nếu không cần.

• Bước 2 – Loại bỏ nội tạng: Rút nhẹ phần ruột bên trong, bỏ túi mực, răng mực và mắt mực. Với mực nhỏ như mực nháy, bạn có thể không cần bóc da, vì lớp da mỏng và ngọt, ăn được, trừ khi công thức yêu cầu.

• Bước 3: Rửa lại bằng nước muối loãng hoặc nước có vài lát gừng để khử mùi tanh tự nhiên.
• Bước 4: Để ráo nước và cắt thành khoanh, miếng hoặc để nguyên con tùy món ăn.

Lưu ý: Do độ tươi cao, bạn không nên ngâm mực quá lâu hoặc sơ chế quá kỹ để tránh mất đi vị ngọt tự nhiên và độ giòn của mực.

5. Hướng dẫn chọn mua mực nháy tươi

Để chọn được mực nháy tươi ngon, bạn nên ưu tiên những con có màu da trắng trong, ánh lên sắc tím nhạt hoặc có những tia phản quang nhấp nháy, dấu hiệu rõ ràng của mực mới được vớt lên. Tránh mua những con màu trắng đục, da mờ xỉn vì đó là mực đã để lâu hoặc không còn giữ được độ tươi sống.

Khi dùng tay ấn nhẹ vào thân mực, mực tươi sẽ có độ đàn hồi tốt, thịt săn chắc, không bị nhão hay để lại vết lõm sau khi nhấc tay. Mắt mực trong, không bị lồi và không có màu đục là đặc điểm bạn cần lưu ý.

Một dấu hiệu của mực nháy tươi chất lượng là râu mực sẽ có râu bám chặt vào thân, xúc tu săn chắc, không bị tách rời hay mềm nhũn. Việc quan sát kỹ và kiểm tra bằng tay sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn được mực nháy tươi ngon, đảm bảo hương vị và dinh dưỡng khi chế biến.

6. Các món ngon từ mực nháy

Với vị ngọt tự nhiên, thịt dai giòn và độ tươi đạt đỉnh, mực nháy là nguyên liệu lý tưởng để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn. Dưới đây là một số gợi ý chế biến các món ăn làm từ mực nháy mà bạn không nên bỏ qua:

Mực nháy hấp

Mực nháy hấp là cách chế biến đơn giản nhưng tinh tế nhất để giữ nguyên độ tươi ngon và vị ngọt tự nhiên của mực. Khi vừa chín tới, mực có độ giòn nhẹ, thịt trắng hồng, thơm dịu, không tanh.

Nguyên liệu cơ bản:

• Mực nháy tươi (loại vừa hoặc nhỏ)
• Gừng tươi, sả, lá chanh (tùy chọn)
• Nước mắm ngon, chanh, ớt để pha nước chấm

Cách chế biến sơ lược:

• Rửa sạch mực, để nguyên con hoặc cắt đôi tùy ý. Đặt mực lên xửng hấp, thêm vài lát gừng, sả và chút lá chanh để khử mùi tanh và tạo hương thơm.
• Hấp mực khoảng 5-7 phút cho vừa chín (tránh hấp quá lâu sẽ làm mực dai). Sau đó, dọn ra đĩa rồi chấm kèm nước chấm mắm gừng chua cay. Món này lý tưởng cho các buổi tiệc nhẹ hoặc làm món khai vị trong bữa cơm gia đình.

Mực nháy xào chua ngọt

Mực nháy xào chua ngọt là sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt tự nhiên của mực và vị chua nhẹ, cay cay từ nước sốt. Món ăn không chỉ đẹp mắt mà còn kích thích vị giác, rất tốn cơm.

Nguyên liệu chuẩn bị:

• Mực nháy tươi
• Cà chua, dứa, hành tây, ớt chuông, dưa leo
• Cần tây, hành lá, rau mùi, ớt sừng
• Tỏi, ớt, gia vị (nước mắm, hạt nêm, bột ngọt, dầu ăn)

Cách chế biến chi tiết:

• Mực rửa sạch, khứa nhẹ trên thân khoảng 0,5cm rồi cắt miếng vừa ăn. Rau củ làm sạch, cắt lát mỏng hoặc miếng vuông nhỏ tùy sở thích. Cần tây, hành lá, rau mùi thái khúc; tỏi và ớt băm nhỏ.
• Sau đó ướp mực với nước mắm, hạt nêm và bột ngọt trong khoảng 25-30 phút để thấm vị.
• Làm nóng chảo, phi thơm tỏi và hành băm, sau đó cho mực vào đảo nhanh tay trên lửa lớn cho đến khi mực săn lại thì trút ra đĩa riêng.
• Tiếp tục xào hỗn hợp cà chua, dứa, ớt chuông, dưa leo cho đến khi hơi chín mềm. Cho mực đã xào vào trộn đều, nêm lại gia vị vừa ăn rồi ảo thêm 3-5 phút để nguyên liệu hòa quyện hương vị.
• Trước khi tắt bếp, bạn thêm cần tây, hành lá, rau mùi và ớt sừng vào đảo nhanh tay. Bày mực ra đĩa và ăn liền khi còn nóng.

Gỏi mực nháy

Gỏi mực nháy là món ăn lý tưởng để giải nhiệt trong những ngày oi nóng. Vị ngọt tự nhiên của mực tươi hòa quyện cùng nước sốt chua cay mặn ngọt, thêm chút giòn mát của rau củ và bùi béo từ đậu phộng rang, tạo nên một tổng thể vừa đậm đà vừa thanh nhẹ.

Các nguyên liệu cần có:

• Mực nháy tươi sống
• Dưa leo (hoặc xoài xanh), cà chua bi, rau thơm (rau răm, húng quế…)
• Tỏi, ớt, chanh tươi, đậu phộng rang
• Gia vị: nước mắm ngon, hạt nêm, đường, bột ngọt

Các bước thực hiện:

• Mực nháy rửa bằng nước sạch để giữ độ tươi giòn, không cần ngâm lâu. Rau củ rửa sạch, để ráo nước, sau đó ngâm vào nước đá lạnh để tăng độ giòn. 
• Tiếp theo, thái dưa leo thành sợi nhỏ, cà chua bi bổ đôi, rau răm cắt nhuyễn. Đậu phộng rang chín, đập dập vừa.
• Sau đó giã nhuyễn tỏi, ớt cùng một chút đường, bột ngọt và hạt nêm. Thêm nước mắm và nước cốt chanh vào khuấy đều nước sốt đến khi có vị chua ngọt hài hòa.
• Tiếp theo, bạn trộn mực cùng rau củ với nước sốt vừa pha. Đảo nhẹ tay để các nguyên liệu thấm đều mà không bị nát. Sau cùng, rắc đậu phộng giã dập và rau thơm lên trên là hoàn tất.

Mực nháy không chỉ là một đặc sản tươi ngon nổi bật của biển cả, mà còn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại mực này cũng như cách sơ chế, lựa chọn mực tươi ngon. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị, các mẹo chế biến ngon chuẩn vị, cũng như khám phá những sản phẩm mực khô chất lượng, thì đừng quên ghé thăm olasquid.com ngay bạn nhé!